Fietsend langs de Haarlemmer Trekvaart in Noordwijkerhout komt u vlak bij het buurtschap Halfweg Lisse een totaal verwaarloosd gebied tegen. Langzamerhand eist de natuur dit gebied terug, maar tot in de negentiger jaren van de vorige eeuw stond hier de kapitale hofstede Sixenburg, lijdend onder zwaar achterstallig onderhoud. Voor de sloop is indertijd geen vergunning verleend en sindsdien is een patstelling ontstaan. De eigenaar rekent mogelijk op een zwichtend gemeentebestuur. Dat is begrijpelijk want we zien in ons dorp wel meer eigenaren die hun boeltje al dan niet bewust laten verrommelen. Zouden zij gokken op een leuke opruimpremie of bouwkop van de GOM? Moderne ruimtelijke ordening, niet geschikt voor mensen met principes en stevige ruggengraat.
De achtergrond van hofstede Sixenburg is boeiend en een tikje raadselachtig, want in menig historisch boek of artikel wordt de bouw van dit prachtige gebouw toegeschreven aan Pieter Six, telg uit de misschien wel beroemdste Amsterdamse familie uit de Gouden Eeuw. Dat is vreemd want bewijs daarvoor wordt nergens vermeld en iedereen neemt dit als onwrikbaar gegeven van elkaar over. En wie is uw eigenwijze schrijver dan om daar vraagtekens bij te stellen? Welnu, “ons” Sixenburg aan de Trekvaart werd als buitenplaats gebouwd door een nog beroemder lid van de familie Six, namelijk Jan Six, de man die door zijn vriend Rembrandt is afgebeeld op een wereldberoemd portret. En dat kunnen we bewijzen.
De familie Jean Six komt ten tijde van de laat-16e eeuwse godsdiensttwisten van Noord-Frankrijk naar Amsterdam en bouwt daar kapitaal op met het verven van kledingstof. Anna Wijmer, de weduwe van Jean Six moet een geducht zakenvrouw geweest zijn want zij weet het verdiende kapitaal fors uit te breiden. De familie koopt veel onroerend goed in Lisse en Hillegom aan. In dit laatste dorp spelen de Six-en nog lang een belangrijke rol. Pieter Six neemt de hofstede Kappenhof in Lisse van zijn moeder Anna Wijmer over, terwijl het buitenverblijf Elsbroek in Hillegom eigendom wordt van zijn broer Jan Six, de eerste van nu al 10 generaties uit deze familie die de voornaam Jan doorgaven.
Jan Six de Eerste trouwde Margaretha Tulp, dochter van Nicolaas Tulp, ook al weergegeven op een beroemd schilderij van Rembrandt, “de Anatomische Les”. Jan en Margaretha krijgen vier kinderen: Jan, Nicolaas, Margaretha en Maria. Het echtpaar was net als de rest van de familie niet onbemiddeld. Vanaf 1685 koopt Jan Six binnen enkele jaren menig perceel weiland en duingrond aan in Noordwijkerhout, waaronder het Stelduin, de (T)Espellaan, het Espelbos. En een stuk grond aan de dertig jaar eerder gegraven Haarlemmer Trekvaart, vlak bij de pleisterplaats Halfweg Lisse. “Daar zat een plannetje achter”, hoor ik u mompelen. Dat klopt, Jan en Margaretha wilden namelijk ieder van hun kinderen bij hun huwelijk een leuk cadeautje geven.
De familiehofstede Elsbroek wordt geschonken aan stamhouder Jan Six de Tweede. Zijn broer Nicolaas ontvangt het nieuw gebouwde Sixenburg aan de Trekvaart als huwelijkscadeau. We kunnen daarmee de bouw van deze buitenplaats op het nu verwilderde perceel aan de vaart vrij nauwkeurig dateren: tussen 1687 en 1691.
Als Nicolaas Six overlijdt wordt zijn weduwe Emerentia Valkenier eigenaresse. Zij laat bij testament Sixenburg na aan haar zus maar verandert dit als zij hertrouwt met Amsterdammer Jacob Corneliszoon Backer. Overigens heeft Emerentia in beide testamenten een specifiek deel van haar bezit toebedeeld aan de familie Six, waaronder portretschilderijen van deze familie, uitgezonderd die van haar man. Weduwnaar Jacob Backer verkoopt de hofstede in 1753 aan Gerrit Steevenhagen, de eerste van vele boeren die Sixenburg bewoonden. De hofstede was een prachtig en historisch relevant gebouw in het dorp Noordwijkerhout, haar onterecht einde een harde les in het behoud van monumenten.
