Van de Noordwijkerhoutse familie Van den Burg was reeds bekend dat voorvader Arij Leendertszoon vanaf zijn huwelijk in 1757 met Cornelia van Stijn aan de Gooweg (Dorpsstraat) van het dorp woonde. In enkele internetstambomen van deze familie zijn twee of drie oudere generaties van Arij’s familie te vinden, maar niet gesteund door veel bewijs of aanwijzingen. Overlijdensgegevens zijn pas vanaf het einde van de 17e eeuw beschikbaar en wie katholieke voorouders heeft weet dat de kans op informatie over dopen en huwelijken voor 1675 gering is, afhankelijk van de woonplaats. Toch heeft het combineren van allerlei bronnen ook hier oudere generaties voorouders opgeleverd. Daaruit is een stamlijn voor deze website samengesteld.
De naam Van den Burg kent historisch gezien de nodige verschillen in schrijfwijze. Er zijn veel families Van den Burg in ons land te vinden en in de meeste gevallen zijn de dragers van deze achternaam totaal niet verwant. Een verklaring voor het ontstaan van de naam is afhankelijk van het succes waarmee de oudste stamvader gevonden kan worden. Kwamen voorouders bijvoorbeeld uit het dorp Den Burg op Texel of Burch (Haamstede) op Walcheren dan is er weinig twijfel over de herkomst van de naam, maar dat zijn gelukstreffers. Vaak zal voor de achternaam Van den/der Burg (Burgh/Burch/Burchman) geen onweerlegbare verklaring gevonden worden, simpelweg omdat voor pakweg 1650 het gebruik van een vaste achternaam geen ingeburgerde gewoonte was en regels ontbraken. In het geval van de hier besproken familie wordt voor de eerste generaties de achternaam of toenaam “Verberch” gebruikt. Zo kan het voorkomen dat binnen hetzelfde gezin een zoon Verberch wordt genoemd, terwijl zijn zus Van den Burch als achternaam meekrijgt in documenten. Maar er zullen niet veel Noordwijkerhouters Van den Burgen rouwen om de diverse namen die hun voorouders toebedeeld kregen. Immers in het dorp worden zij nog altijd ingedeeld in takken zoals “de Pirus”, “de Paai”, “de Neut”, “t Haantje”, “de Krul” of “de Poes”, om er een paar te noemen. En de meesten zijn wat trots op hun bijnamen.
Ook al ontbreken meestal de katholieke doop- en huwelijkgegevens uit de periode voor 1675, hier helpt het geluk een beetje want de oudste generaties woonden lange tijd in Wassenaar. Van dat dorp zijn oudere katholieke gegevens bewaard gebleven. Met bewijs is voor de familie Van den Burg een stamvader Joris Dirckszoon gevonden die begin 16e eeuw geboren zal zijn. Ook hij woonde in Wassenaar, in het ambacht Zuidwijk. De geboorte van zijn vader Dirck of generatie 0, zo genoemd omdat we eigenlijk alleen zijn voornaam kennen, kunnen we in de tweede helft van de 15e eeuw plaatsen, zo rond 1470. De hier weergegeven stamboom is tot de mannelijke lijn beperkt en kan aangevuld worden met eigen zoekwerk. Daarom is ook niet alle gevonden informatie vermeld om voldoende uitdaging te houden voor de puzzelaars uit de Van den Burgfamilie. Datums zijn alleen in de vorm van jaartallen vermeld. Wie het leuker vindt om zelf het bijbehorende document te vinden kan met het jaartal het zoekwerk al flink inperken.
Als vertrekpunt is omwille van privacyregels niet de in leven zijnde generatie Van den Burg gekozen maar de twaalfde generatie. En binnen die generatie de persoon van Martinus van den Burg, opa van Peter van den Burg, die in het verleden een belangrijke fotoverzameling over Noordwijkerhout aangelegd heeft, nog altijd van grote waarde voor onderzoekers. Zijn opa stichtte vanaf 1910 een groot gezin met echtgenote Adriana van den Raad. Zij kregen maar liefst 17 kinderen. Van de eerste Van den Burg in Noordwijkerhout, Arij Leendertszoon, lopen nog meer familietakken rond in het dorp en die kunnen via allerlei stambomen op internet gevonden worden.
De stamlijn Van den Burg Noordwijkerhout.
Zoals zo vaak bij stamboomonderzoek is er één generatie waar zo weinig gegevens over te vinden waren dat de zoektocht dreigde vast te lopen . In dit geval gaat het om de vierde generatie, Bart Corneliszoon van wie helaas (nog) geen naam van zijn echtgenote is gevonden, maar wel kinderen en zijn ouders. Er is dus geen twijfel over zijn plaats in de stamlijn maar het is jammer dat we niet meer over hem kunnen vertellen. Omdat zijn voorouders in Wassenaar woonden en boedelverdelingen vaak veel informatie opleveren waren die oudere generaties goed in kaart te brengen en bleken er in Wassenaar nog enkele belastingregisters bewaard die in andere dorpen ontbreken. De geschiedenis van de familie in Noordwijkerhout begint bij generatie 8 en de meeste nu levende dragers van de achternaam stammen af van Arij uit de tiende generatie en zijn broer Leendert.
In het overzicht zijn voor de vier oudste generaties de geboorte- en overlijdensdata gebaseerd op bronnen en een gemiddelde generatieduur van 25-30 jaar. Twee jaartallen met een schuine streep ertussen geeft aan dat een gebeurtenis hoogstwaarschijnlijk tussen de twee lag. Onder de horizontale streep na generatie 4 zijn de data op een uitzondering na precies bekend of vrij nauwkeurig te bepalen. De woonplaats is vermeld plus andere gevonden (bewezen) leden van een gezin.
Update 10 november 2023. Nagenoeg in dezelfde periode woonden in Wassenaar twee mannen met de naam Dirck Joriszoon; zij lijken ook nog eens verwant of zijn moeilijk uit elkaar te houden. Vooralsnog was onder generatie 2 een Dirck Joriszoon meegenomen die met Claesje Jacobsdochter getrouwd was, maar die naam is nu geheel weg gehaald. Er zijn wel mogelijke namen van echtgenotes maar het bewijs is mager en daarom kunnen we die hier beter niet noemen. Ook de geschatte overlijdensdatums van Joris Dirckszoon en Dirck Joriszonen zijn om dezelfde reden geschrapt.
Vroegtijdige sterfte van kinderen maakte dat men bij een volgende geboorte het kind vernoemde naar het overleden broertje of zusje. Vandaar dat voornamen soms meer voorkomen in de betreffende gezinskolom. De gezinnen uit de laatste drie generaties kenden zoveel kinderen en herhaalde voornamen dat er geen ruimte was om dat netjes in het overzicht te vermelden. Voor wie de details over de generaties 8 tot en met 12 graag op internet wil inzien geeft een bezoekje aan de website van Charles Horsthuis en Bert Hogervorst een betrouwbaar beeld. Met de volgende link komt u direct terecht bij generatie 8, Arij Leendertszoon van den Burg. Vragen over die generaties kunt u ook bij hen kwijt.
Arie Leendertszn van den Burg (1722-1781) » Noordwijkerhout Van Toen (NoVaTo) » Genealogie Online
Per generatie
Per generatie wat aanvullende informatie, er valt vast nog meer te vinden maar dat laten we graag als uitdaging aan de Van den Burgfamilie over……
Generatie 0. Dirck …zoon. Uit het patroniem “Dirckszoon” achter de naam van stamvader Joris weten we dat een zekere Dirck zijn vader is geweest. Omdat er verwantschap lijkt te bestaan met de oudste generaties uit een familie Van Roon of Westerhouck uit Wassenaar zou de gezochte Dirck wel eens Van Roon als achternaam hebben gehad en Philipszoon als patroniem. Maar andersom kan het ook juist zo zijn dat die verwante familie eigenlijk Van der Burch als naam had kunnen dragen. Voor de verwantschap tussen beide families zijn aanwijzingen gevonden.
Generatie 1. Joris Dir(c)kszoon. Genoemd o.a. 1544, 1553 en 1561. Overleden na 1573. In 1561 komt hij niet voor als Jorys Dirckszoon maar wordt wel een “Jorys Dirck Philipszoon” genoemd. Zonder direct bewijs gaan we er hier van uit dat het om dezelfde persoon gaat. Joris Dirckszoon had in 1544 een boerderij met 46 morgen (40 hectare) land in gebruik en was daarmee voor die tijd een grote “bouwman” en zeker niet onbemiddeld. In 1553 was zijn bezit van vergelijkbare grootte.
Generatie 2. Dirk Joriszoon. Genoemd 1553, 1561, 1572, 1580, 1599, maar opvallend genoeg in een overzicht uit het jaar 1600 niet meer. Ook Dirck had een groot boerenbedrijf tot circa 1561 en gebruikte voornamelijk gepacht land, mogelijk was zijn woning wel eigendom. Dirck komt na 1561 in grote financiële problemen, zijn bezit moet gedwongen worden verkocht in 1582. Maar de verkoop betreft geen complete onroerend goed kavels maar aandelen daarin. Zo wordt een 1/6e aandeel in een boerderij met 30 morgen en een 1/10e aandeel in een boerderij met ruim 24 morgen landerijen verkocht, met nog enkele andere percelen. Waarschijnlijk betreft dit door Dirk Joriszoon geërfde aandelen in nalatenschappen. De boerderijen zouden van zijn (schoon)vader geweest kunnen zijn. Tien jaar voor de gedwongen verkoop werd Dirk al voor een 10 keer lager bedrag aangeslagen dan zijn vader Joris. Het is een teken dat het Dirk al langere tijd niet voor de wind ging. Uit de gedwongen verkoop blijkt dat de jarenlange ellende voor boeren kort voor en na het beleg van Leiden door Spaanse troepen ook Dirk waarschijnlijk getroffen heeft. Hij kan vanaf 1576 zes jaar na elkaar een relatief klein bedrag aan rente niet betalen en wordt door de schuldeiser gedwongen bezit te verkopen.
Update 10 november 2023: zoals boven aangegeven is er mede door contacten met andere onderzoekers twijfel gerezen over wie van de twee Dirck Joriszonen die in Wassenaar bijna gelijktijdig genoemd worden nu de vader was van onderstaande Cornelis. Maar omdat het bovenstaande op zichzelf leuke informatie is over de periode heb ik het laten staan Jan D
Generatie 3. Cornelis Dirck Joriszoon. Genoemd 1592 en 1594 als koper van een stuk grond, in die jaren waarschijnlijk al van middelbare leeftijd. Overleefde zijn vrouw Trijntje Foppendochter zo’n acht jaar. Zij is overleden kort voor 1615, Cornelis in ieder geval voor 1623. Hij Had een broer Willem die schoenmaker was. Cornelis en Trijntje woonde in een huis van de kerk van Wassenaar, waarin later hun zoon Bart zal komen te wonen.
Generatie 4. Bart of Bartholomeus Corneliszoon. Helaas is de echtgenote van Bart niet gevonden. Wel weten we uit de verschillende documenten dat het echtpaar minstens vier kinderen had. De kinderen zijn getuigen bij latere gebeurtenissen binnen de familie zoals dopen. Bart wordt in 1624 met zijn broers Dirck en Job genoemd in een document en krijgt daar als bijnaam “Heystrate” mee, een mogelijke verwijzing naar zijn woning nabij de Bergheijde weg in Zuidwijk. Bart woont naast zijn broer Job en is huurder van een woning van de kerk van Wassenaar. Hij wordt in 1644 nog als huurder genoemd en is dus na dat jaar overleden, maar waarschijnlijk nog voor 1649, want hij wordt vanaf dat jaar niet genoemd bij dopen of huwelijken, terwijl je dat minstens een keer zou verwachten. Update 10 november 2023: Geen echtgenote gevonden? Dat was een slordige opmerking, want Leuntje Gijsbertsdochter wordt toch echt genoemd in het testament dat zij in 1639 samen met haar man Bartholomeus laat opstellen. Dat testament was al eerder gevonden, maar vergeten op te slaan…. foutje bedankt, Apeldoorn is gebeld. JD Leuntje Gijsbertsdochter de echtgenote van Bartholomeus is waarschijnlijk niet lang daarna overleden, in 1641.
Generatie 5. Cornelis Bartenszoon. In 1649 getrouwd met Leentje Dircksdochter “Maeldrift”. Genoemd als weerbare man in 1653. Zijn drie, mogelijk vier kinderen zijn in Wassenaar geboren voor 1667. In 1677 verkoopt hij zijn huis in Wassenaar aan Arent van Hensbergen. Aan het einde van zijn leven was Cornelis eigenaar van een huis in Lisse, maar woonde hij zelf in Mijdrecht, “tussen de Hoeve en de Kromme Mijdrecht”. De woning in Lisse stond in het buurtschap dat wij kennen als de Engel, pal naast de gelijknamige herberg. Het huis was voor hem gekocht in 1686 door zijn zoon Maarten en zal pas in 1732 na de dood van Maarten door de (klein)kinderen van Cornelis worden verkocht aan Maartje Maertensdochter van den Burg en haar man IJsbrant van der Meer. Cornelis had hoogstwaarschijnlijk een relatie of verwantschap met de eigenaren van herberg de Engel, de familie Claverweijde, een familie met Noordwijkerhoutse wortels. Vader en zoon Leendert Leendertszoon en Huibert Leendertszoon Claverweijde waren eigenaar van herberg de Engel. Arij Leendertszoon Claverweijde was schipper en biersteker in Wassenaar. De verwantschap is er mogelijk ook via een andere route, via de zus van Cornelis, Trijntje Bartenszoon die met Cornelis Andrieszoon Hoogduin trouwde. De familie Hoogduin had een herberg in Wassenaar. Trijntje Bartensdochter wordt met de achternaam Van den Burg vermeld, bewijs dat de namen Verberch en Van den Burg midden 17e eeuw door elkaar werden gebruikt. Van Cornelis zijn drie kinderen gevonden (bewezen); van een mogelijke zoon Leendert is geen doopbewijs gevonden.
Generatie 6. Maarten Corneliszoon. Maerten trouwde Claartje van der Fits, uit een Noordwijkerhoutse familie. Beiden woonden ten tijde van hun huwelijk in Lisse maar kopen vier jaar later, in 1685 een huis in Sassenheim. Dat huis was van Claartjes ouders, het bakkersechtpaar Claes Van der Fits en Grietje Cornelisdochter. Het huis wordt zeven jaar later weer verkocht door Maarten, die dat jaar in Lisse zou wonen volgens de akte. Vermoedelijk woonde het echtpaar in het huis naast herberg de Engel, dat eigendom was van Maartens vader. Dat huis komt vrij na de dood van Maarten in 1731 en wordt een jaar later door de (klein)kinderen van Cornelis Bartenszoon van den Burg verkocht. Van de eerste kinderen van Maarten en Claartje zijn geen Sassenheimse doopgegevens beschikbaar, maar vanaf 1689 worden de kinderen van het echtpaar in Lisse gedoopt, een stevige aanwijzing dat Maarten en Claartje in dat dorp waren gaan wonen. De zes kinderen van Maarten en Claartje wonen in Noordwijk, Sassenheim, Lisse en Katwijk.
Generatie 7. Leendert Maartenszoon. Hij woonde in Katwijk aan den Rijn en trouwde twee keer, met Geertje van Roon rond 1716 en Commertje Zuidbroek in 1730. Met beide echtgenotes kreeg Leendert zeven kinderen. Zoon Arij, de volgende generatie uit de stamlijn werd katholiek gedoopt in Oegstgeest in november 1722. Hij is het derde kind uit het eerste huwelijk. Hoewel Leendert een lang leven kende, hij werd zo’n 80 jaar oud, kennen we weinig details over dat leven.
Generatie 8. Arij Leendertszoon. Arij trouwde in 1757 Cornelia van Stijn en woonde met haar op een dorpsboerderij aan de Dorpsstraat in Noordwijkerhout, gebouwd door Engel, de vader van Cornelia, aan wie ook wel eens de achternaam Van Larum wordt gekoppeld. Tot het huis behoorde een perceel grond van ruim vijf hectare, dat zich achter en naast het huis uitstrekte langs de Gooweg tot op de hoogte van de huidige Kortenbachstraat. Een flink gedeelte van de huidige Dorpsstraat in Noordwijkerhout is op dit telkens verder opgesplitste perceel gebouwd. Vier jaar na de dood van Arij Leendertszoon in 1781 hertrouwt zijn weduwe Cornelia met Pieter van Dam. Haar huis wordt verkocht aan haar zoon Arij Arijszoon van den Burg, maar hij overlijdt al vier jaar later, slechts 29 jaar oud. Zijn echtgenote Lena Westerend hertrouwt kort daarna met Gerrit van Dam en blijft met hem in het huis aan de Dorpsstraat wonen.
Generatie 9. Leonardus van den Burg. Leendert woont tot 1789 in bij zijn moeder Cornelia en zijn stiefvader Pieter van Dam en bij zijn broer Arij en zijn gezin. Dat huis is vanaf 1785 van zijn broer Arij, maar na de dood van Arij hertrouwt zijn weduwe met Gerrit van Dam. En dat is blijkbaar genoeg redenen voor de inmiddels 28 jarige Leendert om te verhuizen. Hij vindt als vrijgezel onderdak in een huis aan de Schippersvaart, dat gehuurd wordt door zijn oom Evert van Stijn. Ook oom Evert was getrouwd met een lid van een Van Damfamilie, met Maria Leendertsdochter van Dam, haar voorouders woonden al enkele generaties in Noordwijkerhout. Leendert van den Burg woont ook na zijn huwelijk in 1793 met Antje van Dam uit Voorhout op deze oude woonlocatie aan het haventje van Noordwijkerhout. Leendert van den Burg werd slechts 42 jaar, hij is kort na de geboorte van zijn zesde kind overleden.
Generatie 10. Arij van den Burg. Van de zes kinderen van zijn vroeg overleden vader Leendert en Antje van Dam bereiken alleen Arij en zijn broer Klaas een respectabele leeftijd. Klaas wordt bouwman op en eigenaar van boerderij de Hooge Boekhorst en wordt maar liefst 86 jaar oud. Arij wordt 65 jaar en kan in 1826 als vrijgezelle 27-jarige jongeman een boerderij aan de Duindamse Slag kopen, op een oeroude boerenlocatie. Vijf jaar later trouwt hij met Trijntje Onderwater en met haar krijgt hij maar liefst 18 kinderen, waarvan overigens slechts vier ouder worden dan 60 jaar. Negen kinderen zijn nooit volwassen geworden. Bij de verkoop van de boerderij door de erfgenamen van Arij en Trijntje behoort nog zo’n 22 hectare landerijen tot hun nalatenschap.
Generatie 11. Adrianus van den Burg, arbeider en jachtopziener in de Staatsduinen. Arij en Aaltje van den Burg-Kortekaas trouwen in 1869. Het kersverse echtpaar neemt haar intrek in één van de zes huizen die kort daarvoor gebouwd zijn aan het einde van de Havenstraat, hoek Kerkstraat, inmiddels al weer lang geleden afgebroken. Daar hebben zij gewoond voor verhuizing naar de Zeestraat of Oude Schulpweg, bijna pal tegenover boerderij Groenewege. In 1845 bouwde eigenaar Cornelis van Duin op een groot perceel geestgrond, nu het westelijk deel van de wijk Zeeburg, twee huizen die hij verhuurde aan derden. Zelf woonde hij op de hoek van de Schulpweg. Arij en Aaltje wonen daar zeker vanaf 1888 maar of dat als huurder of eigenaar was is niet helemaal duidelijk. Met het huis van Cornelis van Duin stonden er tot begin 20e eeuw slechts drie huizen in dit meest westelijke deel van de Zeestraat, terwijl daar nu een lang lint van woningen te vinden is. Martinus, de volgende generatie Van den Burg werd er geboren en heeft er na zijn huwelijk ook nog enige tijd gewoond, maar verhuisde daarna naar een iets verder gelegen nieuw huis. Drie jaar na het overlijden van Aaltje in 1891 trouwde Arij nog met Johanna van Opzeeland, maar met haar had hij geen kinderen.
Generatie 12. Martinus van den Burg. Levende herinneringen zijn altijd leuker dan archiefwerk; zij worden immers met het verstrijken der jaren steeds kleurrijker. Dat in tegenstelling tot de nuchtere informatie uit bestofte archieven. Daarom laten we hier graag een kleinzoon van Martinus van den Burg aan het woord. Peter van den Burg, een enthousiast onderzoeker van de Noordwijkerhoutse geschiedenis kan ons het volgende te vertellen over zijn reeds lang geleden overleden opa Tinus:
“…Opa Martinus van den Burg is geboren in een huisje tegenover de laan van boerderij Groenewege, hij trouwde met Adriana van der Raad op 30 augustus 1910. Dit was een jaar nadat zijn vader Arie in 1909 overleden was, zij gingen wonen in zijn geboorte huis. De familie van der Raad had tegen Adriana gezegd wat moet zo een mooi meisje nu met die lange vent. Ze kregen 17 kinderen en hun huwelijk was de beste die er was, Opa Tinus was een brave beste man. Hij had na zijn huwelijk werk in Hillegom schuiten met zand laden en hij moest lopend heen en terug 2 uur heen en 2 uur terug. En hij kreeg met zijn vrouw 17 kinderen. En toch had hij nog tijd om voor een groentetuin varkens, kippen en konijnen te zorgen. Door zijn lengte werd hij lange Tinus genoemd, niet te verwarren met zijn zoon Arie die werd klein (neutje) genoemd. Later is hij in de bloembollen gaan werken bij Klaas van der Zalm aan het Westeinde. Deze baas had een aannemers bedrijf en was ook zijn huisbaas, hij kon toen zijn gezin te groot werd een huis laten bouwen en geld lenen, iets verder op de Zeestraat in het jaar 1930. In de oorlog was het geld niets meer waard en hij kon zijn hypotheek zo aflossen, maar dat deed hij niet, ze hadden hem toen geholpen met geld voor zijn huis en nu betaalde hij gewoon op tijd. Als hobby was hij lid van de toneel vereniging Hulp der Armen waar hij vele voorstellingen heeft gespeeld.
Nog een kleine anekdote: de jongens die op zolder sliepen gingen nogal tekeer en moeder Adriana zei “Tinus ga er eens wat van zeggen”. Hij ging het laddertje op naar de zolder deed het luik open en stak zijn kale kop er door en zei tegen die jongens. Als jullie nu niet stil zijn krijgen jullie allemaal een sinasappel, dat kwam nooit voor want ze hadden geen sinasappelen en toch waren ze daarna stil. Als kleinzoon weet ik ook nog te vertellen dat je boven op opa mocht zitten als hij in zijn rookstoel zat om daar de paar haren die hij nog op zijn hoofd had glad te strijken of van zijn benen af te glijden…” Peter van den Burg,
In het gezin van landarbeider Martinus en Adriana werden maar liefst 17 kinderen geboren, waarvan vier op jonge leeftijd overleden. Onder de 13 andere kinderen zien we een voor de periode kenmerkende spreiding van bereikte leeftijden. Naast een 28- en 43-jarige overledene binnen het gezin tellen we ook kinderen die dik boven de 80 of 90 werden.
Het grote gezin van Martinus en Adriana; familiefoto’s uit die periode van de Noordwijkerhoutse geschiedenis laten zelden kleine gezinnen zien. Foto van Peter van den Burg, met dank!
JD/nov/2023
